Poszukując pomocy prawnej, pierwszym dylematem w wyborze jest zdecydowanie, kto ma nas reprezentować – radca prawny czy adwokat? Kancelaria adwokacka? Czy kancelaria radcy prawnego? Pojawia się zatem podstawowe pytanie, jakie są podobieństwa i różnice pomiędzy adwokatem i radcą prawnym oraz do kogo powinniśmy się udać z konkretnym problemem prawnym.
Co łączy radcę prawnego i adwokata?
Zarówno radca prawny, jak i adwokat są zawodowymi i profesjonalnymi pełnomocnikami prawnymi. Oboje musieli ukończyć pięcioletnie wyższe studia prawnicze, trzyletnią aplikację radcowską bądź adwokacką, zdać końcowy egzamin zawodowy przeprowadzany przez Ministerstwo Sprawiedliwości i uzyskać wpis na listę radców prawnych lub adwokatów, w zależności od tego, jakie ukończyli szkolenie.
Po zdaniu aplikacji uzyskują tożsame kompetencje, tzn. mogą świadczyć pomoc prawną w takich samych sprawach, zajmują się udzielaniem szeroko rozumianej pomocy prawnej. Do ich zadań należą w szczególności: udzielanie porad i konsultacji prawnych, sporządzanie pism procesowych, opinii prawnych czy reprezentowanie swoich Mocodawców przed sądami i organami administracji państwowej. Jednoznacznie wynika to z art. 4 ust. 1 Ustawy prawo o adwokaturze oraz z art. 6 ust. 1 Ustawy o radcach prawnych, które merytorycznie zakreślają ten sam zakres obowiązków.
W praktyce nie ma więc istotnej różnicy pomiędzy wyborem radcy prawnego a adwokatem. Mają oni bowiem takie same kompetencje, odbyli te same studia prawnicze, następnie zbliżone do siebie aplikacje, zdali egzaminy o takim samym stopniu trudności. Zarówno radca prawny jak i adwokat jest kompetentny do świadczenia pomocy w tych samych problemach prawnych, a także w reprezentowaniu swoich klientów przed sądami.
Jakie są podstawowe różnice pomiędzy zawodami adwokata i radcy prawnego?
Oba zawody prawnicze uregulowane zostały w różnych aktach prawnych, a mianowicie w Ustawie z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych oraz w Ustawie z dnia 26 maja 1982 r. Prawo o adwokaturze. Oznacza to, że świadczą oni usługi powołując się na inne akty prawne. Obecnie jedyną różnicą między tymi zawodami jest możliwość zatrudnienia radcy prawnego na umowie o pracę. Zgodnie z art. 40 b ust. 1 ustawy prawo o adwokaturze adwokat nie może wykonywać zawodu, jeżeli pozostaje w stosunku pracy. Nie ma to jednak większego znaczenia dla osoby korzystającej z pomocy prawnej.
Na sali sądowej radca prawny oraz adwokat zajmują to samo miejsce, czyli przy ich Mocodawcy. Można ich jednak odróżnić po kolorze żabotu togi – u radców prawnych jest on w kolorze niebieskim, natomiast u adwokatów w kolorze zielonym.
Dlaczego istnieje podział na radców prawnych i adwokatów?
Rozróżnienia tego należy doszukiwać w historii kształtowania się tych profesji.
Zawód adwokata jest starszy od radcy prawnego. Powstał on już w czasach starożytnych. Na ziemiach polskich w XVI wieku pojawiła się zawodowa, odpłatna adwokatura, nazywana wówczas palestrą.
Zawód radcy prawnego powstał w pierwszych latach istnienia PRL. Wiązało się to z potrzebą zapewnienia obsługi prawnej jednostkom gospodarki narodowej. Radcowie prawni w tych czasach wywodzili się z adwokatury i pracowników zlikwidowanej w 1951 r. Prokuratorii Generalnej.
Efektem nowelizacji procedury karnej z dnia 30 sierpnia 2014 r. radca prawny uzyskał uprawnienia do występowania w procesie karnym jako obrońca strony, co poskutkowało zrównaniem uprawnień radców prawnych z uprawnieniami adwokatów.
Jakie cechy posiada dobry adwokat i dobry radca prawny?
- kompetencje i doświadczenie zawodowe;
- profesjonalizm;
- rzetelność zawodowa;
- lojalność;
- dyskrecja;
- kreatywność;
- zaangażowanie w prowadzoną sprawę;
- cierpliwość;
- uczciwość wobec Klienta;
- empatia.
Podsumowanie
Wybierając reprezentującą nas osobę nie ma większego znaczenia, czy będzie to radca prawny czy adwokat. Obecnie zarówno do adwokata, jak i do radcy prawnego można pójść, gdy mamy problem z prawem cywilnym, rodzinnym, gospodarczym, prawem nieruchomości, prawem budowlanym, sporami sądowymi etc. Jeden i drugi może reprezentować nas w sądzie cywilnym, sądzie administracyjnym, przed Trybunałem Konstytucyjnym, przed Sądem Najwyższym, jak również przed urzędami i organami władzy publicznej oraz samorządu terytorialnego.
Mając na względzie powyższe, należy kierować się zatem przede wszystkim posiadanym przez adwokata czy też radcę prawnego doświadczeniem w rozwiązywaniu podobnych do naszego problemów prawnych, wiedzą merytoryczną oraz umiejętnościami.